Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2008

ΣΚΕΨΕΙΣ


I

Η έκφραση συνειδητοποιημένου πολιτικού λόγου είναι δημοκρατικό δικαίωμα. Για να φτάσουμε στην κατάκτηση του, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ως μέσο την παιδεία. Αλλά τι είναι πραγματική παιδεία; Παιδεία είναι ένα πλέγμα γνώσεων. Ένα πλέγμα ατέρμονο που ξεφεύγει από τα όρια της στείρας αποστήθισης. Μία κατάσταση που μας οδηγεί στον πραγματικό εξανθρωπισμό μας, που μας απομακρύνει από τη γη και μας φέρνει πιο κοντά στον ουρανό. Τόσο σημαντική είναι η παιδεία, γιατί μέσα της ζουν όλα τα υπαρκτά και όλα τα ανύπαρκτα. Όλα τα ειπωμένα και όλα τα ανείπωτα.

II

Τελικά πρέπει να ξεχνάμε ή να συγχωρούμε; Τα λάθη είναι ανθρώπινα αλλά η συγχώρεση είναι θεϊκή. Η δικιά μας επιλογή είναι αυτή που θα μας κάνει λιγότερο ή περισσότερο θνητούς.

III

Ο Θεός δεν υπάρχει. Ο Θεός είναι. Ο Θεός δεν είναι κάτω από κάποια αρχή, για να υπάρχει. Ο Θεός είναι η αρχή της αρμονικής λειτουργίας του σύμπαντος.

Είναι το αόρατο νήμα που συνδέει τους φυσικούς νόμους.

IV

Αν κάποτε φύγεις μακριά. Και ύστερα από πολλά χρόνια γυρίσεις στη πατρίδα σου, μην της πεις πόσο σου έλειψε. Να της πεις πόσο μεγάλωσε η αγάπη σου για κείνη, μέσα από κάθε δυσκολία που συνάντησες. Γιατί αυτές οι δυσκολίες σε έμαθαν να αγαπάς πραγματικά.

V

Η γέννηση μιας γλώσσας αποτελεί τη γέννηση μιας νέας κοσμοαντίληψης. Πλέον, νέες γλώσσες δεν γεννιούνται. Τώρα πια οι γλώσσες αλλάζουν και πεθαίνουν. Αποτελούν τον καθρέπτη της εξέλιξης των σύγχρονων κοινωνιών.

VI

Πάντα έψαχνα τρόπο να βρω το δρόμο προς την αληθινή γνώση. Η κοσμολογική μου θεώρηση είχε ως κύρια αρχή ότι κάποια απλά πράγματα, που συναντάμε συνέχεια στην καθημερινή μας ζωή είναι ικανά να μας οδηγήσουν στην αληθινή γνώση, στην αληθινή πραγματικότητα. Να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τη λειτουργία του σύμπαντος και το δικό μας ρόλο μέσα σε αυτό, ώστε τελικά να καταφέρουμε να κατακτήσουμε αυτό που στον χριστιανισμό λέγεται «θέωση».

VII

Το βρεγμένο χώμα

Η θαλασσινή αύρα

Αντίθετες έλξεις ίδιας έκφρασης

Α.Μ.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ


«Έθνος είναι η ιστορία μιας γλώσσας.

Γλώσσα είναι η ιστορία ενός έθνους.»

Κ.Γεωργουσόπουλος

Ως λαός πρέπει να περηφανευόμαστε ότι έχουμε στη διάθεσή μας, το εκτενέστερο μέσον επικοινωνίας και έκφρασης δια φωνής και γραφής. Την ελληνική γλώσσα. Μία γλώσσα που αποτελείται από εκατομμύρια λέξεις και η οποία είναι δομημένη βάση μαθηματικών προτύπων. Οι δυνατότητες που μας προσφέρει ως μέσον έκφρασης είναι τεράστιες. Σχεδόν απεριόριστες. Φροντίζουμε όμως εμείς να της θέτουμε όρια, νοθεύοντάς την και περιορίζοντας το καθημερινό λεξιλόγιό μας σε μερικές εκατοντάδες λέξεις. Τα αίτια αυτού του φαινομένου είναι πολλά αλλά το αποτέλεσμα είναι ένα: Η ελληνική γλώσσα υφίσταται συρρίκνωση.

Στην νεοελληνική κοινωνία υπάρχει έντονο το ρεύμα της εκμάθησης ξένων γλωσσών. Αυτό συμβαίνει αφενός λόγω της είσοδο της Ελλάδας, και γενικότερα ολόκληρου του πλανήτη, σε μία εποχή όπου την χαρακτηρίζει η πολυπολιτισμικότητα, αφετέρου γιατί στην ελληνική νεολαία υπάρχει σαν μόδα η χρησιμοποίηση ξενόγλωσσων φράσεων και εκφράσεων. Αυτή συνύπαρξη δύο ή και περισσοτέρων γλωσσών σε μια κοινωνία είναι φυσικό να προκαλέσει το σταδιακό περιορισμό μιας εκ των γλωσσών, και συνήθως περισσότερο ζημιωμένη βγαίνει η πλουσιότερη από αυτές. Σε συνδυασμό και με την περιορισμένη παιδεία που προσφέρεται στα σχολεία, η κατάσταση γίνεται σιγά-σιγά επικίνδυνη.

Πλέον, ειδικά τα άτομα νεαρής ηλικίας έχουν φτάσει να μιλούν μια γλώσσα αρκετά διαφορετική της νέας ελληνικής. Άλλες Λέξεις κόβονται, άλλες συγκολλούνται με αντίστοιχες ξενόγλωσσες και σε κάποιες προστίθενται ξενόγλωσσες καταλήξεις. Είναι ένα αντίκτυπο της συμπεριφοράς των γηραιότερων προς τη γλώσσα τους. Γιατί αυτή την ικανότητα έχουν οι νέοι, να διακρίνουν διαθέσεις από τους μεγαλύτερους προς θεμελιώδεις αξίες. Και όταν βλέπουν ότι σε κάτι δεν δείχνουν τον απαραίτητο σεβασμό, τους μιμούνται. Και κακά τα ψέματα η ελληνική γλώσσα δεν έχει τον απαιτούμενο σεβασμό. Επικρατεί ένα κλίμα γενικότερου κομπλεξισμού για την μητρική μας γλώσσα σχεδόν από όλους ακόμα και από διανοούμενους!! Δεν υπάρχει η απαραίτητη ανύψωσή της όπως θα έπρεπε, αλλά παρατηρείται η καταδίκη της σε ολοκληρωτικό αφανισμό, από εμάς τους ίδιους. Έχουμε φτάσει σε σημείο να θεωρούμε την ελληνική γλώσσα κατώτερη άλλων γλωσσών!! Αυτή η τάση φαίνεται ξεκάθαρα και από τις πινακίδες στους δρόμου, κάτω από τα ελληνικά η επιγραφή «μεταφράζεται» και σε ελληνικά με λατινικούς χαρακτήρες, τέτοιου είδος φαινόμενο δεν παρατηρείται σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη.

Ένας ακόμη λόγος που οδηγεί στη μείωση του αναστήματος της ελληνικής γλώσσας, είναι και η λεγομένη αστικοποίηση. Διότι όταν πληθυσμοί μετακινούνται από την επαρχία προς τα διάφορα μεγάλα αστικά κέντρα, για διάφορους λόγους όπως αυτός του γρήγορου εγκλιματισμού και της αποφυγής χαρακτηρισμών όπως «βλάχος» και «χωριάτης», παύουν να ομιλούν με τη διάλεκτο του τόπου τους. Και σαν να μην έφτανε αυτό την σκεπάζουν με τους άχρηστους σωρούς της αγγλικοποιημένης ελληνικής και κατά αυτό τον τρόπο χάνεται ένα σημαντικό κομμάτι του πλούτου της νεοελληνικής γλώσσας. Και μια γλώσσα χωρίς διαλέκτους και ιδιωματισμούς είναι μισή γλώσσα με πολύ περιορισμένο λεξικό πλούτο.

Ο καθένας από εμάς μπορεί να σώσει την ελληνική γλώσσα πραγματοποιώντας τον προσωπικό του αγώνα. Να προσπαθήσει να αντισταθεί στην μόδα των αγγλοελληνικών, με τη χρησιμοποίηση πιο απλών ελληνικών εκφράσεων. Ο καθένας να μιλάει με τη δική του γλωσσική ταυτότητα, δηλαδή να αναβιώσουν οι ιδιωματισμοί και οι διάλεκτοι. Επίσης πρέπει να υπάρχει αντίδραση προς τις επιχειρήσεις που γίνονται εναντίον της ελληνικής γλώσσας (κατάργηση πολυτονικού, εισαγωγή λατινικού αλφάβητου κτλ).

Στο τέλος όλοι πρέπει να καταλάβουμε ότι η γλώσσα μας είναι η κληρονομιά των προγόνων μας μέσα στους αιώνες και από αυτή την κληρονομιά που μας δόθηκε, εμείς θα πρέπει να υπερασπιστούμε έστω και το μισό της. Γιατί μέσα στην μητρική μας γλώσσα υπάρχουν όλοι οι προγονοί μας, ζουν μέσα της ακόμα και σήμερα. Όπως μέσα της ζει το έθνος μας. Αξίζει να σώσουμε τα ιδανικά που εκφράζονται μέσα από τη γλώσσα και κυρίως από το έθνος , το δικό μας έθνος.

Α.Μ.

Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2008

ΠΕΡΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Δημοκρατία καλείται το πολίτευμα το οποίο γεννήθηκε στην αρχαία Αθήνα. Η αρχή έγινε με το νομοθετικό έργο του Σόλωνα στη συνέχεια ακολούθησε το πολιτικό έργο διαφόρων μεγάλων ανδρών, όπως του Πεισίστρατου, του Κλεισθένη και του Θεμιστοκλή, για να μπορέσει να θεμελιωθεί με γερά θεμέλια και να φτάσει στο απόλυτο απόγειό της με την πολιτεία του Περικλή. Μάλιστα από την πολιτεία εκείνη έχουν μείνει μέχρι τις μέρες μας δύο σημαντικότατα μνημεία για όλη την ανθρωπότητα. Το ένα είναι μνημείο ύλης, ο Παρθενώνας και το άλλο είναι μνημείο λόγου, ο Επιτάφιος του Περικλή γραμμένος από τον Θουκυδίδη.

Η δημοκρατία ως έννοια και ως πολιτικό σύστημα επιβίωσε μέχρι τις μέρες μας, παρόλο που έχει υποστεί κάποιες αλλαγές. Οι αλλαγές αυτές είναι απολύτως λογικές καθώς η σημερινή εποχή και η τότε είναι τόσο διαφορετικές που δεν μπορούν καν να συγκριθούν, ειδικά σε αυτό το λεπτό ζήτημα του πολιτεύματος.

Πολλοί όμως είναι εκείνοι που θεωρούν την σημερινή μορφή δημοκρατίας ως ένα κακέκτυπο της πραγματικής δημοκρατίας που μεσουρανούσε στην αρχαία Αθήνα, εξαιτίας αυτών των αλλαγών. Αυτή η άποψη είναι ιδιαίτερα ισχυρή, αν αναλογιστεί κανείς ότι μια μορφή του σημερινού κοινοβουλευτισμού υπήρχε σε κάποιες πόλεις τις Σικελίας, αυτή η μορφή πολιτεύματος όμως θεωρούταν ολιγαρχία. Επίσης στη σημερινή δημοκρατία δεν μπορεί ο καθένας να προτείνει νόμους, να προτείνει θέμα αλλαγής νόμων, να θέσει θέμα αλλαγής πολιτικής, εσωτερικής ή εξωτερικής. Βέβαια, αυτά γίνονται (πάντα σε θεωρητικό επίπεδο) από τους εκλεγμένους ψηφοφόρους του λαού, οι οποίοι εκλέγονται όταν οι απόψεις τους ταυτίζονται με αυτές των ψηφοφόρων. Έτσι, όλοι όσοι έχουν δικαίωμα ψήφου έμμεσα δηλώνουν το παρόν στη βουλή μέσω των αντιπροσώπων τους. Όμως η διαφθορά είναι και εκείνη παρούσα, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που αρχίζει και πριονίζει σιγά-σιγά τις ρίζες της δημοκρατίας.

Υπάρχει όμως και η άλλη άποψη. Η οποία υποστηρίζει ότι η σημερινή μορφή δημοκρατίας είναι η τελειότερη μορφή δημοκρατίας ανά τους αιώνες. Ο ισχυρισμός αυτός προκύπτει από την ανάλυση του αρχαίου Αθηναϊκού πολιτεύματος και του τρόπου λειτουργίας του εκτενέστερα. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι στην Αθηναϊκή δημοκρατία όλοι είχαν δικαίωμα ψήφου και εκφοράς άποψης στην εκκλησία του δήμου. Κάτι τέτοιο όμως είναι τελείως λάθος. Κάτι τέτοιο θα γίνεται διακριτό και στα λόγια του Περικλή-Θουκυδίδη: «Καί όνομα μέν διά τό μη ες ολίγους αλλ’ ες πλείονας οικείν δημοκρατία κέκληται.» Δηλαδή μας λέει ξεκάθαρα ότι η διακυβέρνηση του κράτους δεν βρίσκεται στα χέρια των λίγων αλλά των πολλών. Βασική διαφορά με τη σημερινή δημοκρατία , όπου η διακυβέρνηση βρίσκεται στα χέρια όλων. Στην αρχαία Αθήνα δεν είχαν δικαίωμα ψήφου οι γυναίκες, οι δούλοι, οι μέτοικοι και εκείνοι που δεν ήταν γνήσιοι Αθηναίοι πολίτες. Κατά αυτό τον τρόπο έχουμε έναν αποκλεισμό πολλών κοινωνικών ομάδων, έναν αποκλεισμό που κάποιος θα μπορούσε να χαρακτηρίσει αντιδημοκρατικό με τα σημερινά μέτρα.

Αυτές είναι οι δύο απόψεις για τη σχέση αρχαίας Αθηναϊκής δημοκρατίας και της σύγχρονης . Οι θιασώτες τους όμως κάνουν ένα λάθος. Συγκρίνουν όπως προανέφερα δύο εποχές τελείως διαφορετικές. Από τη μία βέβαια οι άνθρωποι δεν αλλάζουν, από την άλλη οι συνθήκες τότε ήταν τελείως διαφορετικές σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας. Αντί λοιπόν να λογομαχούμε για το ποια δημοκρατία από τις δύο είναι πιο δημοκρατική, καλό θα ήταν να δούμε αν οι πανανθρώπινες αξίες που θεμελιώθηκαν εκείνη την εποχή εφαρμόζονται και στο δικό μας πολιτικό σύστημα και στην καθημερινότητά μας, γιατί καλή η θεωρεία αλλά όταν δεν εφαρμόζεται στην πράξη δεν είναι τίποτα άλλο από λόγια. Η αρχαία Αθηναϊκή δημοκρατία μας έδωσε απλά μια βάση με ισχυρά θεμέλια, εμείς οφείλουμε να επεκτείνουμε το κτίσμα μέχρι κάποια στιγμή να τελειοποιηθεί.

Αναμφίβολα οι ευθύνες και υποχρεώσεις μας είναι πολλές. Όχι μόνο ως απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων αλλά και ως σύγχρονες σκεπτόμενες οντότητες. Η κατάσταση όμως είναι απογοητευτική. Ο Ελληνικός λαός έχει καταλήξει, όχι μόνο ένας λαός χωρίς πολιτική κρίση αλλά και χωρίς πολιτική παιδεία. Αυτό συνεπάγεται από την πλήρη αδιαφορία και άγνοια των σημερινών νέων για τα πολιτικά πράγματα (εδώ αξίζει να παραθέσουμε το απόσπασμα από τον επιτάφιο του Περικλή : «μόνοι γαρ, τον τε μηδέν τωνδε μετέχοντα ουκ απράγμονα, αλλ’ αχρείον νομίζομεν.») αλλά και από τα εκλογικά αποτελέσματα τόσο σε εθνικό, τοπικό αλλά και κομματικό επίπεδο.

Η έλλειψη κρίσης και παιδείας μας έχει οδηγήσει σε άλλα ζοφερά μονοπάτια. Μας έχουν στερηθεί βασικά δημοκρατικά δικαιώματα, χωρίς να έχει γίνει καν αντιληπτή αυτή η αυθαιρεσία. Τρανό παράδειγμα είναι η καταπάτηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι. Αλήθεια ποιος απλός πολίτης που έχει συμπληρώσει 25 έτη εν ζωή μπορεί να θέσει υποψηφιότητα; Η αλήθεια είναι τραγική. Κανείς. Βέβαια, εξαιρούνται αυτοί που έχουν πολιτική παράδοση στην οικογένεια, όσοι προβάλλονται από την τηλεόραση και αυτοί που ακολουθούν το λειτούργημα του τραγουδιστή. Πως μία χώρα που θέλει να λέγεται δημοκρατική έχει επιτρέψει να εδραιωθεί μια τέτοια κατάσταση;

Μέσα σε αυτό το κλίμα της πολιτικής απαιδευσιάς, έχουν βρει πρόσφορο έδαφος να αναπτυχθούν κάποιες ομάδες καταπίεσης και εκφοβισμού των πολιτών, έξω αλλά και μέσα στα πλαίσια του συστήματος. Τέτοιες είναι οι εξωκοινοβουλευτικές ομάδες που ανήκουν είτε στην άκρα δεξιά είτε στην άκρα αριστερά και εφαρμόζουν ‘‘παράνομη’’ τρομοκρατία και καταστροφές στην δημόσια περιουσία, με πρόφαση τα πιστεύω τους για μια πιο δίκαιη κοινωνία όπως χαρακτηριστικά ισχυρίζονται. Υπάρχει όμως και μια τέτοια ομάδα μέσα στο σύστημα που ασκεί ‘‘νόμιμη’’ τρομοκρατία. Μια ομάδα που με τα χρόνια εξελίχθηκε σε κοινωνική τάξη. Μια κοινωνική τάξη η οποία γλιτώνει την στράτευση και που θεωρεί τον εαυτό της την σιδηρά χείρα της δικαιοσύνης. Μια κοινωνική τάξη που ξυλοκοπεί συνταξιούχους και φοιτητές. Αποτελούν την κρυφή τυραννία μέσα στη δημοκρατία.

Όλοι είμαστε υπεύθυνοι για την κατάσταση που επικρατεί στη σημερινή δημοκρατία και κατά συνέπεια και στην κοινωνία. Και πολίτες και πολιτικοί. Και νέοι και μεγαλύτεροι. Το πιο σημαντικό βήμα για την καταπολέμηση της κατάστασης είναι η συνειδητοποίηση της. Αυτό θα γίνει με την ενασχόληση με τα πολιτικά πράγματα. Και λέγοντας ενασχόληση δεν εννοούμε μόνο την υποψηφιότητα, αλλά και την ενημέρωση για τις πολιτικές εξελίξεις για τους νόμους που προορίζονται να ψηφιστούν στη βουλή, για την κατάσταση που επικρατεί στο κάθε κόμμα, για τις απόψεις και την ιδεολογία του κάθε κόμματος κτλ.

Ένα δεύτερο βήμα είναι η παιδεία. Είναι υποχρέωση της πολιτείας να παρέχεται στα παιδιά σωστή μόρφωση, ώστε να μπορούν να αναπτύξουν στο μέλλον κριτική σκέψη και να εκφέρουν την δική τους ολοκληρωμένη άποψη για τα πολιτικά θέματα. Αλλά η μόρφωση δεν σταματάει στο σχολείο πρέπει ο καθένας να ασχολείται και να παλεύει καθημερινά για να την αποκτήσει και να τη ολοκληρώσει.

Όλα είναι στο χέρι μας. Να μπορέσουμε δηλαδή να κάνουμε το πολίτευμα μας δημοκρατία, με την πραγματική της έννοια όπως την γνώρισε η ανθρωπότητα από την αρχαία Ελλάδα. Δηλαδή, η εξουσία να πηγάζει από τον ίδιο το λαό με σκοπό τη δικαιοσύνη και τη ισότητα, έτσι ώστε να μπορέσει ο άνθρωπος να μπορέσει να ασχολείται ανενόχλητος και με άλλα ζητήματα όπως την καλλιέργεια του πνεύματος. Να λειτουργήσει έτσι, η δημοκρατία σαν ένα μέσο για την ολοκληρωτική αποκτήνωση του ανθρώπου.

Α.Μ.

14/1/08